Odprawa celna to jeden z najważniejszych etapów transportu międzynarodowego. Obejmuje zarówno eksport, jak i import towarów z i do krajów, które nie należą do Unii Europejskiej. Odprawa celna to szereg procedur, które warto znać z perspektywy eksportera oraz importera ładunku. Co warto o niej wiedzieć? Jak przebiega krok po kroku i jakie dokumenty są do niej potrzebne?
Definicja odprawy celnej – czym jest?
Odprawa celna jest zbiorem procedur, które opierają się na kontroli przewożonego towaru oraz towarzyszących mu dokumentów na granicy kraju. Podczas odprawy sprawdzana jest ilość oraz wartość ładunku i na tej podstawie ustalane są cło, a także stawka celna.
Odprawa celna jest konieczna do zabezpieczenia międzynarodowego obrotu towarów. Ma to na celu zgodność z aktualnymi przepisami. Odprawa celna dotyczy transportu morskiego, drogowego oraz kolejowego. Może obejmować wszystkie towary lub też wybraną część załadunku.
Jakie są rodzaje odprawy celnej?
Każda procedura celna ma swoje własne cechy i zależy od obecnie obowiązujących przepisów oraz rodzaju przewozu – importu lub też eksportu. Najczęściej spotykaną formą jest odprawa celna standardowa, ale czasami może mieć ona charakter natychmiastowy. W takich sytuacjach transport dotyczy żywych zwierząt, dostaw humanitarnych, ładunków niebezpiecznych oraz łatwo psujących się.
Odprawa celna może być też dzielona ze względu na czas jej trwania. Wtedy wyróżnia się odprawę:
- czasową – dzieje się tak wtedy, gdy po jakimś czasie towar wraca do kraju, z którego przyjechał,
- ostateczną – przeprowadza się ją wówczas, gdy towar na stałe trafia za granicę kraju,
- odroczoną – taka sytuacja ma miejsce, gdy procedura jest przeniesiona z jednego Urzędu Celnego do drugiego ze względu na brak stosownych technik w danym Urzędzie Celnym. Taki proces zazwyczaj trwa także dłużej.
Firmy, które spełniają określone kryteria i cieszą się zaufaniem, mogą otrzymać zezwolenie na korzystanie z odprawy celnej uproszczonej. Jest to proces wygodniejszy i szybszy w realizacji. Może on przyjmować dwie formy:
- pierwsza polega na dokonywaniu odprawy na miejscu, które zostało zatwierdzone przez Urząd Celny, na przykład w magazynie lub bezpośrednio w siedzibie firmy,
- druga forma opiera się na przedstawieniu niepełnego zgłoszenia celu, zastosowana jest dla przedsiębiorstw, które wcześniej korzystały z tej procedury.
Jakie dokumenty są niezbędne do przeprowadzenia odprawy celnej?
Wymagane dokumenty będą się różnić w zależności od rodzaju przewożonych towarów, przepisów celnych i kraju docelowego. Poniżej można znaleźć jednak kilka niezbędnych dokumentów wymaganych podczas odprawy celnej:
- list przewozowy – to istotny dokument zawierający szczegółowe dane dotyczące sposobu pakowania oraz wagi,
- faktury – te dokumenty księgowe pozwalają ustalić wartość towaru i łatwo zweryfikować kupującego i sprzedającego,
- deklaracje celne – czyli formularze, które są wypełniane i składane po to, by zgłosić towary w urzędzie celno-podatkowym,
- dokumenty płatnicze – a więc dowody dokonania płatności lub potwierdzenie złożenia zabezpieczeń finansowych,
- licencje i zezwolenia – dla transportu niektórych rodzajów towarów konieczne są specjalne zezwolenia, takie jak licencje na alkohol, zezwolenia na posiadanie broni oraz zezwolenia na handel międzynarodowy substancjami chemicznymi,
- certyfikaty i świadectwa – obejmują wszelkie świadectwa lub zaświadczenia (np. fitosanitarne, pochodzenia, jakości), które świadczą o zgodności towarów z określonymi normami, standardami jakości, bezpieczeństwem lub innymi wymaganiami.
Jak przebiega odprawa celna krok po kroku?
Wiedząc już, jakich dokumentów wymaga się do odprawy celnej, jaki jest jej cel oraz rodzaje, warto też poznać kolejne etapy całego procesu. Odkrywając je wcześniej, będzie można odpowiednio się przygotować i nie pominąć żadnej istotnej fazy. Procedura celna składa się więc z następujących etapów:
- przygotowanie dokumentów – to podczas tego etapu można uzupełnić całą wymaganą dokumentację,
- złożenie deklaracji celnej – na tym etapie składa się formularz zawierający istotne informacje o przewożonym ładunku,
- kontrola celno-skarbowa – organ celny przeprowadza kontrolę, by zweryfikować poprawność i zgodność z prawdą podanych informacji,
- płatność należności – po weryfikacji przychodzi czas na naliczenie odpowiedniej stawki pieniężnej, którą należy opłacić jeszcze przed odbiorem towarów z kontroli celnej,
- zwolnienie towaru – to ostatni etap po spełnieniu wszystkich formalności. Otrzymuje się wówczas zgodę na wywóz lub też przywóz ładunku.