Przewóz leków i preparatów medycznych to jedno z bardziej wymagających zadań w transporcie drogowym. Ze względu na ich wrażliwość i konieczność zachowania pełnych właściwości farmakologicznych, cały proces musi być realizowany w warunkach, które minimalizują ryzyko zanieczyszczenia, uszkodzenia czy utraty skuteczności produktów. Poznaj tajniki przewozu produktów farmaceutycznych i oceń, czy to skomplikowana procedura.
Czym charakteryzuje się transport produktów farmaceutycznych?
Podstawą jest odpowiednio przygotowany pojazd – czysty, przystosowany wyłącznie do przewozu leków i wyposażony w sprzęt umożliwiający kontrolę warunków transportu, w tym temperatury, wilgotności i ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Niedopuszczalne jest wykorzystywanie samochodów, które służą równocześnie do transportu innych towarów, zwłaszcza żywności lub materiałów budowlanych.
Produkty muszą być przewożone w szczelnie zamkniętych pojemnikach, zgodnie z ich przeznaczeniem – np. mieszanki suche w hermetycznych opakowaniach, a fito-leki w odpowiednio oznakowanych zbiornikach. Kluczowe znaczenie ma również sam proces przygotowania do wysyłki – już na etapie fabrycznym leki umieszczane są w pojemnikach produkcyjnych, co dodatkowo zabezpiecza ich jakość i ilość.
Rygorystyczne normy obowiązują również na etapie załadunku i rozładunku. Miejsca te muszą spełniać wymogi sanitarne, a wszystkie czynności powinny być wykonywane w zadaszonym i czystym otoczeniu. W przypadku pracy nocą wymagane jest odpowiednie oświetlenie, a kartony z lekami nie mogą mieć kontaktu z wilgotnymi czy brudnymi powierzchniami. Nawet pogoda ma znaczenie – załadunek na otwartym terenie jest dozwolony wyłącznie przy dobrej, bezwietrznej aurze.
Etapy transportu produktów leczniczych – co warto o nich wiedzieć?
Jak widać, transport produktów leczniczych to złożony proces logistyczny, który zaczyna się już w hurtowniach i kończy na aptecznych półkach. Każdy etap jest planowany z największą starannością. Celem tej podróży jest w końcu zachowanie właściwości leków i umożliwienie im dotarcia do odbiorców w nienaruszonym stanie. Kluczowe elementy tego procesu to więc:
- magazynowanie – leki przechowuje się w warunkach ściśle określonych przez przepisy, z kontrolą temperatury, wilgotności, oświetlenia i czystości,
- pakowanie – przed wysyłką produkty są umieszczane w solidnych opakowaniach, które chronią je przed uszkodzeniami mechanicznymi i wpływem środowiska zewnętrznego,
- transport – przewóz odbywa się przy użyciu pojazdów wyposażonych w systemy chłodzenia i kontroli klimatu, zwłaszcza w przypadku leków wrażliwych na temperaturę,
- monitorowanie – cały proces transportu podlega stałemu nadzorowi dzięki systemom GPS i czujnikom, co pozwala szybko reagować na ewentualne nieprawidłowości,
Dzięki temu logistyka leków to nie tylko sprawne dostarczenie zamówienia, ale przede wszystkim zapewnienie pełnego bezpieczeństwa farmaceutycznego ładunku.
Przewóz leków a regulacje prawne
Przewóz produktów farmaceutycznych jest w Polsce regulowany na podstawie dwóch dokumentów prawnych, czyli ustawy z 2001 roku Prawo farmaceutyczne i Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2015 dotyczącego wymogów Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej (wraz ze zmianami, a ostatnia miała miejsce 14 kwietnia 2021 roku). W przepisach ujęte są dwie główne kwestie, czyli zabezpieczenie produktów podczas transportu i wymagania dotyczące ich dystrybucji. Można w nich wyczytać między innymi, że rola dystrybutora polega na zapewnieniu stosownych warunków pod względem temperatury na każdym etapie łańcucha dostaw. Celem jest zachowanie jakości i integralności produktów leczniczych, a w konsekwencji bezpieczeństwo pacjenta. Regulowane przez prawo są także wymogi dotyczące samochodów służących do transportu leków. Dopuszczalne w tym celu są kontenery chłodnicze lub samochody-chłodnie. Kontenery chłodnicze wykorzystywane są do transportu specyfików w temperaturze kontrolowanej przede wszystkim w długodystansowym transporcie morskim lub lotniczym. Samochody-chłodnie to natomiast rozwiązanie na mniejsze dystanse.